Slopen of behouden -Deel 1-

Steeds vaker komen bewoners in opstand vanwege plannen van eigenaren om de karakteristieke panden in het Zeeheldenkwartier te slopen. De status van ‘beschermd stadsgezicht’ lijkt echter niet veel bescherming te bieden.

Roggeveenstraat

“Tweeëntwintig jaar geleden werd ons tijdelijk deze woning in de Roggeveenstaart toegewezen door de woningbouwvereniging. Er was geen centrale verwarming. Die kwam er ook niet meer omdat de woningen binnen het jaar zouden worden gesloopt. Die centrale verwarming is er nooit gekomen, maar we wonen er nog steeds en nu is er voor de zoveelste keer een plan om de halve straat te slopen. Dat willen we niet, want ondanks het ontbreken van een cv wonen we hier perfect. En als ik zie wat er destijds in de omliggende straten aan treurig makende nieuwbouw is neergezet ben ik blij dat tegen de tijd dat onze straat aan de beurt was het geld op was en houd ik tegelijkertijd mijn hart vast voor de zoveelste nieuwbouwplannen. Die flats die er in de afgelopen periode in het Zeeheldenkwartier zijn gebouwd zijn nu eerder rijp voor de sloop dan deze arbeiderswoninkjes van voor de eeuwwisseling. En doordat de huizen een kleurtje hebben gekregen en er op een aantal plekken geveltuinen zijn gemaakt is weer zichtbaar wat een leuke straat het is.” Aldus een bewoonster van de Roggeveenstraat.

Waarom zou je slopen als bijna iedereen tevreden is. De organisatoren van het verzet tegen de sloop hebben aan de gemeente en de woningbouwvereniging voorgesteld het beheer van de huisjes over te nemen en samen met de huurders gefaseerd de woningen te renoveren naar de wensen van deze tijd. Zoals eerder vermeld in het ZeeheldenNieuws blijven daarin de huurders huurder, maar worden zij ook mede-eigenaar van de coöperatie. Bijkomend effect van deze activiteiten is dat er in de Roggeveenstraat een bijzondere leefgemeenschap is ontstaan. Bewoners realiseren zich dat de straat niet voor niets de status beschermd stadsgezicht met zich meedraagt en dat zoiets meerwaarde geeft. Ook in de ogen van politici en de verantwoordelijke gemeentenaren, en het is heel wat waard als je de architectuur en saamhorigheid van een straat kunt handhaven. Maar de strijd is nog niet gestreden!!!

Crispijnstraat

Ook in de Crispijnstraat wordt hard gewerkt om het stadsgezicht te beschermen. Hier gaat het om het gebouw van de voormalige Schoenmakersvakschool. De plek heeft een lange historie. De in 1874 gebouwde houtzaagmolen, ooit nog door Vincent van Gogh vereeuwigd, werd gesloopt en de Groen van Prinstererstraat werd aangelegd. De naam van die straat werd in 1917 gewijzigd in Crispijnstraat, de naam van de schutspatroon van het schoenmakersgilde. De Schoenmakersvakschool werd door de architecten A.P. de Vries en C.P. Versteeg ontworpen in de zogeheten zakelijk, expressionistische stijl. Mede doordat hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering tot nu toe bewaard zijn gebleven is het gebouw een gezichtsbepalend monument in een stijl waarvan in Den Haag geen tweede gebouw bestaat. Alleen om die reden moet het al behouden worden.

Het blijft natuurlijk merkwaardig dat de eigenaar, Stichting Dr. Schroeder van der Kolk – een stichting die zich sinds 1923 inzet voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt – er voor heeft gekozen het gebouw aan een projectontwikkelaar te verkopen in plaats van aan de buren, de voormalige Hoogere Burgerschool van Stichting de Grote Pyr, (wonen en werken) die toen de Schoenmakersvakschool te koop stond een aanbieding heeft gedaan omdat zij hun werkplaatsen willen uitbreiden, iets dat mooi zou aansluiten op de doelstellingen van Stichting Dr. Schroeder van der Kolk.
De huidige eigenaar (onder voorbehoud) wil er 13 woningen plaatsen. De buurt is fel tegen sloop en wil het gebouw behouden en dmv financiële sponsoring kijken of er mogelijkheden zijn het gebouw van de huidige eigenaar over te nemen.
Helaas staat het pand niet bovenaan op de lijst – van het Monumenten Inventarisatie Project (MIP) of op die – van het gemeentelijke beschermd stadsgezicht Zeeheldenkwartier – en maakt daarom geen deel uit van de beschermende status. Mogelijkerwijs kan dat in de toekomst nog gewijzigd worden maar dat lijkt de laatste strohalm waaraan de buurtbewoners zich vast zullen moeten klampen want op 21 november verscheen het bericht dat, in weerwil van het feit dat de Bond Heemschut en de wethouder Joris Wijsmuller graag willen dat het pand blijft behouden, de gemeente Den Haag de sloop niet kan tegenhouden.
Maar wat is de straatnaam van de schutspatroon zonder de school die voor de naamgeving heeft gezorgd. Dr. Jacobus Ludovicus Conradus Schroeder van der Kolk (1797 – 1862) zal zich in zijn graf omdraaien.

• Lees hier ‘Slopen of Behouden deel 2‘

Door Wybe van de Kuinder