Winnend Kerstverhaal 2016: Voltooid

‘Lieve familie,’ zegt opa. Oma laat een scheetje. ‘Jaap en Tini, Diederik en Annelies, Olivier. Wat fijn dat jullie deze Kerst wél de moeite hebben genomen om van Amsterdam naar Den Haag te rijden om bij ons aan tafel te schuiven voor het kerstdiner.’
Papa gromt. Mama glimlacht. Ze schikt een kussen in oma’s rug en legt zorgvuldig een wollen dekentje over haar benen. Ik prik met mijn wijsvinger in de kaassoufflé die voor mij staat. Met een plofje ontsnapt de warme lucht. ‘Ook willen wij onze waardering uitspreken over de vele kaartjes die we de afgelopen weken van jullie hebben mogen ontvangen, en de telefoontjes en bezoekjes. Werkelijk, de aandacht die jullie voor ons hadden was ongekend en hartverwarmend. Daarvoor zijn ma en ik jullie erg dankbaar.’ Buiten sneeuwt het, dikke vlokken waaien tegen de ramen. Op de tafel staan dampende schalen met rode kool en aardappelpuree, een aangesneden rollade, flessen wijn en champagne. Kaarsvet druipt langs de kandelaars naar beneden en vormt vlekken op het tafelkleed. Aan de andere kant van de kamer plukt de thuishulp een engelenhaar van haar jurk. Voorzichtig drapeert ze het goudkleurige draadje over een van de plastic takken van de kerstboom.‘Met Kerst,’ zegt opa,‘denken wij aan nieuw leven, aan een nieuw begin. We denken aan de kansen en mogelijkheden die het aankomende jaar ons zal brengen. Toch wil ik ook van deze gelegenheid gebruik maken om even stil te staan bij de afgelopen twaalf maanden.’ Papa ademt diep in, de knoopjes van zijn overhemd staan op knappen. Oom Jaap kraakt zijn vingers. ‘Zoals jullie weten was dit geen eenvoudig jaar voor ons,’ zegt opa. Hij legt zijn hand op die van oma. ‘Ma is na het breken van haar heup in februari bedlegerig geworden, en voor mij begon het jaar met een bloedprop in mijn been, wat helaas leidde tot een serie ziekenhuisopnames en onderzoeken. Uiteindelijk moest ik, zoals jullie weten, een maand geleden onder het mes voor een openhartoperatie.’ Tante Tini draait het pootje van haar wijnglas tussen duim en wijsvinger. ‘Voorwaar geen makkelijke periode, maar gelukkig wisten wij ons gesteund door Laura,’ zegt opa. Hij knikt naar de thuishulp. Ze strijkt haar jurk glad, loopt naar onze tafel en gaat achter oma staan. ‘Ze heeft ons dag in dag uit bijgestaan. Daarom vinden we het fijn dat jullie haar nog even kunnen ontmoeten voordat ze naar huis gaat om daar Kerst te vieren met haar familie.’ Oma glimlacht en streelt Laura’s hand, die op haar schouder ligt. Oom Jaap snuift.Tante Tini knikt koeltjes. Laura zegt ons gedag. Ze loopt naar de gangdeur en neemt een lichte geur van talkpoeder en wasverzachter met zich mee. Zacht sluit ze de deur achter zich. Door de luchtstroom flakkeren de kaarsjes op tafel. Mama slaakt een zucht. ‘Zo,’ zegt papa. ‘Goed,’ zegt opa. ‘Na al die ellende kwam die hoofdprijs uit de loterij vorige maand als een grote verrassing, dat begrijpen jullie wel.’ Tante Tini en oom Jaap knikken. Papa houdt zijn adem in. Mama strijkt het tafelkleed glad en legt haar mes recht. ‘Natuurlijk, het is een enorm bedrag. Maar geld verandert niets aan de lichamelijke en geestelijke aftakeling en ondanks de thuishulp die we krijgen, zitten ma en ik een groot deel van de dag alleen. Het zelfstandig wonen valt ons elk jaar zwaarder. De dagen kruipen voorbij, de nachten lijken eindeloos. De tijd dat wij midden in het leven stonden, is voorbij en we hebben steeds vaker het idee dat wij aan deze samenleving niets meer kunnen toevoegen.’ Opa schraapt zijn keel. ‘Wij begrijpen dat je in deze complexe en geïndividualiseerde maatschappij niet kan verwachten dat je kinderen elke week bij je op de stoep staan. Ten slotte heeft iedereen zijn of haar eigen besognes. Daar zijn wij ons zeer van bewust, hè lieverd? En wij willen niemand tot last zijn.’ Oma schudt haar hoofd. Haar grijze krulletjes dansen in het kaarslicht. ‘Daarom hebben we met onze huisarts uitgebreid gesproken over euthanasie. In een aantal heldere gesprekken hebben we de voor- en nadelen tegen elkaar afgewogen, en uiteindelijk zijn we nader tot elkaar gekomen.Wij verwachten dat we binnen afzienbare tijd de mogelijkheid krijgen ertussenuit te knijpen, aangezien we ons leven hier als voltooid beschouwen. Ma en ik hebben deze zware beslissing gezamenlijk genomen. Wij zeiden tegen elkaar: áls we gaan, dan gaan we samen, hand in hand.’ ‘Helemaal begrijpelijk,’ zegt papa. Buiten sneeuwt het zo hard dat de vlokken de voetstappen van de thuishulp op het tuinpad al hebben weggevaagd. Mijn kaassoufflé is ingezakt en afgekoeld, ik peuter een aangekoekt stukje van de rand van het bakje. ‘Laten we dit momentje samen vieren!’ zegt oom Jaap. Hij pakt de fles champagne van de tafel en zet zijn duimen tegen de kurk. ‘Nu het nog kan.’ Oom Jaap duwt zijn duimen naar boven. Met een knal schiet de kurk tegen het plafond, de champagne borrelt langs de hals naar beneden. Papa houdt er een glas onder. ‘En daarom,’ zegt opa onverstoorbaar. Hij legt zijn hand op die van oma. ‘Daarom hebben wij besloten om ons in januari definitief te vestigen op de Seychellen.’ De mond van tante Tini valt open. Papa laat het champagneglas zakken. ‘Laura en haar familie hebben ermee ingestemd bij ons in te komen wonen zodat wij verzekerd zijn van goede zorg en fijn gezelschap. Wij zullen echter al ons prijzengeld moeten aanspreken om dit te kunnen bekostigen. ’ Oom Jaap smijt de fles tegen de rand van de tafel kapot. De champagne spuit over de schalen en de borden, de kaarsen doven. Zwarte rook kringelt omhoog. Langzaam verspreidt de geur van zwavel zich door de kamer. ‘Dat valse wijf!’ gilt mama. Oma laat een boertje.  Opa pakt het glas uit papa’s hand en heft zijn glas: ‘Op een nieuw begin!’