Zicht op Recht: Nederlandse huwelijksvermogensrecht
Heeft u trouwplannen? Houd er rekening mee dat mocht u elkaar na 1 januari 2018 het ja woord geven er zaken zullen zijn veranderd.
Huwelijksvermogensrecht: Wat is de situatie nu?
Indien u in Nederland trouwt, dan geldt (meestal) voor wat betreft het vermogen (tijdens en na het huwelijk) het Nederlandse huwelijksvermogensrecht. En in Nederland geldt dat als u niet voor het huwelijk bij een notaris huwelijkse voorwaarden heeft laten opstellen u in gemeenschap van goederen gehuwd bent. Dat is niet in veel andere landen zo. De consequentie van de gemeenschap van goederen is dat, heel kort door de bocht, alle schulden en bezittingen van u beiden zijn. Op een paar uitzonderingen na, bijvoorbeeld onder voorwaarden erfenissen of schenkingen, betekent het dat u (dus ook wat u reeds voor het huwelijk bezat) deelt met uw echtgenoot of echtgenote. En dat geldt niet alleen voor bezittingen maar ook voor de schulden. Schuldeisers van uw partner kunnen dus na het huwelijk ook bij u aankloppen.
Bij de notaris kunt u vóór het huwelijk, en onder voorwaarden ook tijdens het huwelijk, huwelijkse voorwaarden laten opstellen. Dat zijn kort gezegd alle afspraken die mogelijk zijn tussen u en uw partner waardoor er geen gemeenschap van goederen geldt.
Eén van de consequenties van de gemeenschap van goederen is bijvoorbeeld dat indien u voor het huwelijk vermogen heeft opgebouwd, dat doordat u trouwt, dat vermogen ná de huwelijksvoltrekking direct ook voor de helft eigendom is van uw partner.
Vaak is dit alles tijdens het huwelijk niet zo heel belangrijk, want u leeft als gehuwden natuurlijk samen in goede vrede en zorgt voor elkaar. Maar als het toch tot een echtscheiding komt dan kan de financiële afwikkeling bijzonder vervelende en ongewenste consequenties hebben. Een hoogleraar heeft wel eens gezegd, het huwelijk is het zwaarst mogelijke (financiële) contract dat wij in ons leven aangaan maar wij kijken naar niets zo slecht als naar de inhoud van onze huwelijksbelofte.
De wet gaat veranderen!
Trouwt u na 1 januari 2018, dan hoeft u niet meer naar de notaris om er voor te zorgen dat er slechts een “beperkte gemeenschap” zal ontstaan. Vanaf die datum staat in de wet dat er (als u niets anders bij de notaris heeft geregeld) een beperkte gemeenschap ontstaat door het huwelijk. Dat houdt kort gezegd in dat alleen het vermogen dat u gedurende het huwelijk opbouwt gemeenschappelijk is. Bezittingen of schulden die u voor het huwelijk had, worden niet (zoals dat tot 1 januari 2018 het geval is) gemeenschappelijk. Dat geldt vanaf 1 januari 2018 ook voor schenkingen , giften en erfenissen. Of deze gedaan zijn voor of na het huwelijk, maakt niet uit. Wél zullen ook na 1 januari 2018 zaken die al gemeenschappelijk waren voor het huwelijk, bijvoorbeeld een huis en / of een hypotheek op beider naam, ook na het huwelijk gemeenschappelijk zijn.
Wat natuurlijk wel belangrijk is dat u moet kunnen aantonen wat voor het huwelijk uw bezit was en daarvoor is het nodig om een goede administratie te hebben. Als één van de echtgenoten niet kan bewijzen dat iets van hem of haar is, dan is het alsnog (net zoals nu het geval is) gemeenschappelijk. Als er dus geen goede administratie wordt bijgehouden van wat er met beider vermogen gebeurt (en wordt vastgesteld wat er bij het aangaan van het huwelijk was) dan heeft de wetswijziging per 1 januari 2018 weinig gevolgen. Alles zal dan net als nu gemeenschappelijk zijn (behalve erfenissen, giften en schenkingen).
Een andere opvallende wijziging per 1 januari 2018 is dat als één van de echtgenoten een onderneming heeft die niet in een gemeenschap van goederen valt, de echtgenoot die eigenaar is van de onderneming een redelijke vergoeding aan de gemeenschap verschuldigd is voor kennis, vaardigheden en arbeid die de andere echtgenoot ten behoeve van de onderneming heeft aangewend, tenzij een dergelijke vergoeding al op een andere wijze aan beide echtgenoten ten goede is gekomen. Dat geldt overigens ook voor het geval die onderneming in bijvoorbeeld een BV wordt gedreven maar de ene echtgenoot kan bepalen waar de winst heen gaat. Hoe de vergoeding berekend zal moeten worden is op dit moment nog niet duidelijk en de verwachting is dat de rechters dat zullen moeten gaan uitvinden. De gedachte achter de verplichting tot betaling van de vergoeding is dat de echtgenoot niet-ondernemer toch zijn of haar steentje bijdraagt aan die onderneming.
Ook na 1 januari 2018 is het nog mogelijk om bij de notaris huwelijkse voorwaarden te laten opstellen waarbij wordt afgeweken van dit nieuwe wettelijke stelsel. Ook kan gekozen worden voor een algehele gemeenschap maar daarvoor zult u na 1 januari 2018 naar de notaris moeten.
Wat hiervoor is gemeld voor het sluiten van een huwelijk geldt het zelfde voor het aangaan van een geregistreerd partnerschap. Voor samenwonenden met een samenlevingscontract geldt dit alles niet!
Dus wilt u elkaar het ja woord geven en tijdens het huwelijk alles gemeenschappelijk laten zijn, trouw dan voor 1 januari 2018 want anders moet u naar de notaris. En wilt u elkaar het ja woord geven maar vindt u het niet redelijk dat uw aanstaande meedeelt in hetgeen u daarvoor al heeft opgebouwd, aan bezittingen en /of schulden, wacht dan nog even en doe elkaar na 1 januari 2018 de belofte.
