Weinig oog voor leefbaarheid in nieuwe woonplannen gemeente

Wethouder Revis (VVD) heeft namens het college zijn plannen ontvouwd over hoe hij de groei van het aantal inwoners in Den Haag wil opvangen. Hij richt zich daarin met name op het bouwen en verdelen van woningen. De oppositie vindt dat er daarnaast meer aandacht moet zijn voor de leefbaarheid van wijken.

Revis verwacht dat er tot 2023 jaarlijks 4.000 à 5.000 Haagse inwoners bijkomen. Volgens het CBS kreeg Den Haag er vorig jaar 6.000 nieuwe inwoners bij. Deze aanhoudende groei veroorzaakt grote schaarste op de woningmarkt. Er is met name een tekort aan huurwoningen tot 850 euro per maand. Er staan zo’n 57.800 mensen op de wachtlijst bij de woningcorporaties. De gemiddelde wachttijd was in 2017 bijna 4 jaar. Gemiddeld genomen reageerden 319 woningzoekenden op één woningadvertentie.

Nieuwbouw en anders verdelen

Het college van Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks wil dat de woningen die al beschikbaar zijn anders worden verdeeld. Zo komt er een inkomensgrens voor huurwoningen tot 950 euro. Alleen mensen met een jaarlijks inkomen onder de 60.000 euro komen voor die woningen in aanmerking. Daarnaast komt er een voorrangsregeling voor mensen met ‘onmisbare’ beroepen zoals leraren, politieagenten en zorgpersoneel. En om meer ruimte aan starters te geven, wordt 5% van de vrijkomende sociale woningen verloot onder Haagse starters.

Naast het anders verdelen van bestaande woningen, moet er meer bijgebouwd worden. De woningcorporaties krijgen de opdracht om in het goedkope en middensegment jaarlijks weer gemiddeld 750 woningen toe te voegen. Dat aantal wordt de laatste jaren niet gehaald. Ook marktpartijen worden gestimuleerd meer woningen voor sociale huur te bouwen. Om de bouw te vergemakkelijken gaan de woningcorporaties, de marktpartijen en de gemeente intensief overleg voeren onder de titel ‘Haagse Tafel Wonen’. Er wordt in de plannen niets gezegd over het betrekken van bewoners bij deze tafel.

Leefbaarheid onder druk

De grote vraag naar woonruimte leidt tot het opsplitsen of ‘verkameren’ van woningen (het opdelen van woningen in apart verhuurde kamers). Hierdoor neemt het aantal bewoners van onder andere het Zeeheldenkwartier toe, terwijl de huizen en de voorzieningen in de wijk er niet op zijn berekend.

Om het opsplitsen enigszins in te dammen vindt het college dat maximaal 20% van het totaal aantal woningen een woonoppervlak mag hebben dat kleiner is dan 50 m2. Daarnaast wil het college het kopen van huizen om die vervolgens te verhuren “minder aantrekkelijk” maken door “streng te zijn op bouwkundige woningsplitsing en voorwaarden te stellen aan vakantieverhuur en verkamering”. Hoe dit er in de praktijk uit gaat zien wordt niet toegelicht. In het coalitie-akkoord van mei 2018 was een vergelijkbare toezegging opgenomen, waarbij ook de verdere uitwerking ontbrak. Er is toen ook aangegeven dat er een leefbaarheidstoets zal komen voor nieuw- en verbouwprojecten, maar in deze nieuwe plannen wordt daar niet over gesproken.

Oppositie wil verdergaande maatregelen

Oppositiepartijen zijn in de kern positief over de ambities van het college, maar zij maken zich zorgen over het grote aantal woningsplitsingen en de verkamering. Het college zou meer oog moeten hebben voor de sociale samenhang en de leefbaarheid van de stad.

Pieter Grinwis (ChristenUnie/SGP) stelt: “Niet de principes van de markt, maar primair de behoeften van de stad moeten leidend worden om zo voor alle Hagenaars een aantrekkelijke woonstad te blijven.” Hij pleit samen met het CDA al langer voor een tijdelijk verbod op woningsplitsing tot er een werkbare leefbaarheidstoets is. “In dichtbevolkte, oudere wijken waar de leefbaarheid onder grote druk staat moet er een algeheel verbod op woningsplitsing komen.” Het CDA onderschrijft dit: “We krijgen veel klachten hierover van bewoners. Er moet met spoed een leefbaarheidstoets komen. Tot die tijd moet het splitsen van woningen stoppen.”

De PvdA en de Haagse Stadspartij (HSP) maken zich ook zorgen over de snel toenemende verkamering. Tim de Boer (HSP): “Er wordt nu misschien beter gelet op woningsplitsingen, maar het resultaat is dat woningen dan niet worden gesplitst maar per kamer worden verhuurd. De regels voor kamerverhuur zijn eind 2015 nog versoepeld.” Martijn Balster (PvdA) deelt die zorg: “De registratieplicht voor kamerverhuur is verdwenen. We horen grote misstanden, maar hebben er geen zicht op.”

Verhuurdersvergunning

Om huisjesmelkers te weren zou er volgens de PvdA en CU/SGP een zelfbewoningsplicht voor bepaalde woningen moeten komen. Ook zou er een vergunningsplicht voor de verhuurder moeten komen waarin normen voor fatsoenlijke huur en betaalbaarheid zijn opgenomen. Bij misstanden kan de vergunning dan worden ingetrokken. In Groningen is een dergelijk vergunningensysteem onlangs ingevoerd.

Zowel de PvdA als de HSP benadrukken dat het college meer in moet zetten op nieuwbouw om de toestroom aan nieuwe inwoners op te vangen. Dat zou ook de druk op oude wijken verminderen. Balster (PvdA): “Het college bouwt niet voldoende bij, maar verdeelt de koek alleen anders.” De Boer (HSP) vindt daarom dat de wethouder zich meer moet inspannen de verhuurdersheffing van tafel te krijgen, zodat de woningcorporaties meer armslag hebben voor nieuwbouw.