Vereniging Hendrick de Keyser: Historie ZeeheldenKwartier veilig gesteld
De bouwcontainer. Tijdens de crisis zag ik hem maar weinig in het ZeeheldenKwartier, nu is er in iedere straat wel één te vinden. Met pijn in het hart zie ik soms wat er in gaat: oude paneeldeuren, stukken glas in lood… Vooral als woningen tot appartementen verbouwd worden, blijft er van de oorspronkelijke indeling en details vaak weinig over. Zonde van die mooie materialen. En jammer ook dat het ZeeheldenKwartier van weleer zo stukje bij beetje verdwijnt. Gelukkig vallen niet alle woningen in onze wijk ten prooi aan de verbouwdrift. Voor zes panden in het ZeeheldenKwartier glooit een heel andere toekomst. In 2016 werden ze geschonken aan de Vereniging Hendrick de Keyser. De komende jaren worden ze– van binnen en buiten – in hun oorspronkelijke staat hersteld.
De Vereniging Hendrick de Keyser bestaat al sinds 1918 en heeft tot doel het behouden van historisch of architectonisch waardevolle huizen en hun interieurs in Nederland. De vereniging bezit huizen in heel Nederland, van schitterende grachtenpanden uit de Gouden Eeuw tot architectonische hoogstandjes uit de twintigste eeuw. In Den Haag bezat de vereniging tot voor kort weinig panden. Daar kwam verandering in in 2016, toen onze buurtbewoonster Geertruida van Dalen overleed. De ouders en grootouders van mevrouw van Dalen hadden een groot aandeel in de ontwikkeling van het ZeeheldenKwartier. Uit de familienalatenschap schonk mevrouw van Dalen maar liefst acht panden aan de Vereniging Hendrick de Keyser, waarvan zes in het ZeeheldenKwartier.
Verfladdertjes
Verfladdertjes
Op een zonnige middag in september neemt architectuurhistoricus Wouter Elburg, werkzaam bij de Vereniging Hendrick de Keyser, me mee voor een wandeling langs de nagelaten huizen. We starten op de Toussaintkade. Het huis op nummer 22 werd in 2015 al aan de vereniging geschonken, bij wijze van proef. Er wordt inmiddels volop onderzoek gedaan naar de historie van het huis. Niet alleen door goed naar foto’s en bouwtekeningen te kijken, maar ook door het pand zelf te onderzoeken. Wie goed kijkt kan aan de Toussaintkade 22 strookjes in laagjes afgekrabte verf op de voorgevel zien zitten, zogenoemde ‘verfladdertjes’. Door de verf in laagjes af te krabben ontstaat een goed beeld van de kleuren die het pand oorspronkelijk had.
Jan de Quak
Het is niet altijd makkelijk om te bepalen wat nu precies de ‘oorspronkelijke staat’ was. Neem nu het pand op de Elandstraat 12, ook nagelaten aan de Vereniging. Het pand dateert uit 1879, maar werd in 1902 gekocht door Jan de Quak, een destijds geroemd architect. Hij verbouwde het pand ingrijpend, met onder meer een erker en een achteruitbouw . De vereniging heeft inmiddels besloten niet het oorspronkelijke pand, maar het ontwerp van Jan de Quak te herstellen.
Winkelpand
Mijn wandeling met Wouter Elburg eindigt in de Piet Heinstraat. Het winkelpand op nummer 2b-4 werd ook door mevrouw van Dalen aan de vereniging geschonken. De bouwcontainer staat nog op de stoep; de afgelopen weken zijn alle niet-oorspronkelijke onderdelen uit het pand gesloopt. Zo is onder meer een bijzonder houten plafond met jugendstil motieven zichtbaar geworden. Is het pand eenmaal in oude luister hersteld, dan wordt het opnieuw als winkel verhuurd. Onder voorwaarden, uiteraard. Huren van de Vereniging Hendrick de Keyser gaat nu eenmaal gepaard met verplichtingen: je mag niets veranderen aan het pand.
Meer weten over het nieuw verworven en Vereniging Hendrick de Keyser ?
Over het nieuw verworven Haagse bezit is een prachtig artikel verschenen van architectuurhistoricus Wouter Elburg. Het is te vinden in het jaarverslag 2016 van de Vereniging Hendrick de Keyser op www.hendrickdekeyser.nl. Na het herstel van de panden in het ZeeheldenKwartier overweegt de vereniging er één als museum open te stellen.
